Kiezen voor gedroogd of ongedroogd hout?

Je ziet het bij veel van onze Gadero houtproducten staan: gedroogd / ongedroogd. Gedroogd hout of ongedroogd hout klinkt heel logisch en duidelijk. Wat het exact betekent dat gaat echter een stap verder. In welke situatie moet je beslist teruggedroogd hout hebben en in welke situaties is ongedroogd afdoende? Dit blogartikel maakt het allemaal helder.

Belangrijkste vraag: heb je hout nodig voor binnen of buiten gebruik

Dit is - by far - de belangrijkste vraag. Je herkent vast de houten voordeur die tijdens natte, koude herfstdagen klemt. Of die ene vriend waar de houten vloeren altijd bol staat. Massief hout werkt als een spons. Nat zet het uit. Droog krimpt het. Daar ontkom je niet aan. Wel zorgt het drogen van hout dat de werking daarna minder sterk is.  Ook: hout moet altijd ca 10% vocht bevatten om hout te blijven. Kortom, hout werkt, hout leeft, gedroogd of ongedroogd verandert daar niets aan.

Let op! Houd wel in gedachten dat natgeregend hout losstaat van de term gedroogd hout.

Binnengebruik = gedroogd hout kiezen

Je wilt een steigerhouten eettafel maken voor in de keuken? Of een winkelinrichting bekleden met lariks houten planken aan de muur? Dan kies je simpelweg voor gedroogd hout. Waarom? Met steigerplanken als voorbeeld leg ik dat het eenvoudigst uit. Een vers gezaagde boom zit vol vocht. Deze boom zaagt men bij steigerhout in 3 cm dikte planken van 20 cm breed. Timmer je van deze planken een tafel en plaats je deze binnenshuis dan zul je verbaast zijn. De ongedroogde planken krimpen in je verwarmde woning zo naar ca. 19.3 cm breedte. Je ziet kieren van 7 mm in je tafelblad en de tafelpoten staan binnen 2 weken scheef. Dat wil je allesbehalve. Met gedroogde steigerdelen werk je meteen met planken van 19.3 cm. Afhankelijk van de luchtvochtigheid en de temperatuur beweegt het hout dan nog slechts een paar millimeter.

Je wilt je eettafel of eiken houten parketvloer goed verzorgen? Creëer dan een luchtvochtigheid van 45-60%. Dit percentage is tevens gezond voor je als mens. Gebruik een luchtbevochtiger. En pas op met airco's. Bij het leggen van houten vloeren adviseren wij altijd de geleverde pakken circa 48 uur geopend in de ruimte te laten wennen. Onderschat dit niet. Bij nieuwbouwhuizen raden we zelfs een professionele vochtmeting aan. Met het leggen van massieve eikenhouten parketvloeren en eveneens multiplank vloeren komt dit allemaal heel nauw.

Buitengebruik = afhankelijk van wat je wilt

Hout vakkundig laten drogen kost al snel 50 euro per kuub. Kortom, gedroogd hout is simpelweg duurder. Al snel een kleine 10% duurder. Hoe droger, hoe beter gaat bovendien niet altijd op. Maak je een houten vlonder van geimpregneerd grenen, (bankirai) hardhout of lariks douglas hout dan heeft kunstmatig teruggedroogd hout weinig nut. Je houten terras regent regelmatig nat. Of de zon brandt vol er op. Je hanteert bij tropisch hardhout een tussennaad van minimaal 7 mm en bij naaldhoutsoorten als grenen en lariks, die meer bewegen, van 10 mm. Met ongedroogde vlonderplanken kunt u dan prima uit de voeten.

Een ander voorbeeld waar gedroogd tuinhout wel meerwaarde heeft. Je wilt een overkapping of tuinhuis maken van luxe geschaafd lariks hout. Met bijvoorbeeld blokhutprofielen maak je een dichte achterwand. Deze wand moet strak blijven. Met kunstmatig gedroogde tuinhout is de werking een stuk minder. Minder krimp en minder uitzetting. Voorkom dan wel dat de planken zich kunnen volzuigen met vocht. Beits de wand 2/3 keer zodat het een beschermende filter laag. Kies een hoogglans beits. Hier glijdt het vocht gemakkelijker af. Leg je volledige handpalm even op je tuinplanken. Voelen deze nog klam aan? Wacht dan nog enkele weken met beitsen. Laat uw bouwwerk bij voorkeur nog enkele weken drogen. Doe dit bij buitentemperaturen van zo'n 15 a 20 graden.

Ook bij het maken van buitentafels kan je voor gedroogd hout kiezen. Wel adviseren we je tafel 2/3 keer te beitsen om het hout volledig af te sluiten voor vocht. Zo rem je de houtwerking en blijft je tafelblad strak. Voor het maken van buitenmeubels zijn luchtgedroogde of ongedroogde steigerplanken van vuren hout ook goed te gebruiken. Een juiste constructie is wel een basisvereiste.

Verschillende manieren van drogen

Even opgelet. Wij onderscheiden kunstmatig drogen in droogschuren en lucht drogen. Een wereld van verschil. Bij kunstmatig gedroogd hout, ook wel KD (killing drying) gedroogd genoemd, zakt het vochtpercentage voor buitengebruik naar circa 18%. Voor bijvoorbeeld eiken houten vloeren en meubelhout voor binnen zakt het kunstmatig teruggedroogd percentage naar 10-12%. Het kunstmatig terugdrogen in een houtdrogerij dient langzaam te gebeuren om scheurvorming te voorkomen.

Met luchtdrogen, dit houdt meestal niet meer in dan hout enkele maanden opslaan in een loods, daalt het vochtpercentage simpelweg niet onder de 24%.  Bij tropisch hardhout, dat maanden onderweg is vanuit verre landen, zien we dat het langzaam drogen op natuurlijke wijze zeker niet verkeerd is.

Bij volle pakken hout zie je vaak allemaal tussenlatjes tussen elke laag planken. Dit voorkomt schimmels tijdens het drogen. Het vocht kan weg dankzij de latjes. Deze latjes, die soms strookjes van kleurverschil veroorzaken, hebben dus echt een meerwaarde. Het kleurverschil vervaagt door UV straling gelukkig heel snel.

Kunstmatig gedroogd hout

Binnen gedroogd hout onderscheiden we dus kunstmatig gedroogd (KD) en luchtgedroogd (AD). Bij kunstmatig drogen wordt het hout enkele weken in droogkamers naar een bepaald vochtpercentage teruggedroogd. Dit zorgt ervoor dat de houtsoort minder gaat werking. Een houtsoort die kunstmatig is gedroogd zal ondanks weersinvloeden nooit meer zo extreem krimpen en uitzetten. De ergste werking is er dan uit zeggen wij dan. Bij houtsoorten als Lariks Douglas, Azobe, Garapa en Massaranduba een must als u deze wilt schaven. Sowieso laat ongedroogd hout zich slecht schaven. De prijs van kunstmatig gedroogd hout ligt wel 10-20% hoger dan ongedroogd hout. De term luchtdrogen is niets anders dan hout in een loods binnen laten drogen. Voor houtsoorten als Ipé is dit juist prima, deze hardhoutsoort is niet geschikt voor kunstmatig drogen in drooghallen.

Kortom, is een stabiele houtsoort gewenst, kies dan voor kunstmatig gedroogd hout, hier is de ergste werking uit.